Vanaf welke leeftijd mag je kind alleen thuis blijven? Tot wanneer moet je een babysit regelen? Het antwoord op die vraag is nog niet zo gemakkelijk. Want elk kind is anders. In dit artikel krijg je handvatten om te bepalen of jouw kind al alleen thuis kan blijven.
Er zijn landen waar het wettelijk geregeld is vanaf welke leeftijd je je kinderen alleen thuis kan laten. In de Belgische wetgeving staat er niets over de leeftijd waarop een kind alleen thuis mag blijven. Wanneer je je kind onder de 12 jaar alleen in je wagen achterlaat riskeer je een administratieve boete. Een kind ouder dan 12 jaar wordt wel als toerekeningsvatbaar beschouwd. Maar dus niets over alleen thuis laten.
Hoe bepaal je dat dan? Natuurlijk ken je je eigen kind het allerbeste. Maar je kinderen alleen thuis laten, dat is nogal wat. Je moet je kind namelijk loslaten en dat is altijd lastig. En als moeder haal je je allerlei situaties in je hoofd die zouden kunnen voorvallen. Toch is het goed om ze af en toe die verantwoordelijkheid te geven. Hiervan worden ze zekerder van zichzelf en kunnen ze de zelfstandigheid oefenen.
Inhoudsopgave
Vanaf welke leeftijd mag je kind alleen thuis blijven?
Vanaf wanneer mag een kind dan alleen thuis blijven en hoe oud moet een kind zijn om ermee te oefenen? In onderstaande tabel vind je richtlijnen die je kunt aanhouden, ook hoe lang een kind alleen thuis mag zijn en of je een kind ’s nachts alleen thuis kan laten.
| < 7 jaar | Je laat je kind niet alleen. Ook niet in de auto, op het schoolplein of in een speeltuin. |
| 8-10 jaar | Begin met oefenen overdag. Geef je kind de verantwoordelijkheid om overdag korte periodes alleen te laten, maar blijf niet langer dan een half uur weg. |
| 11-12 jaar | Laat je kind niet langer dan 2 uur alleen, bij daglicht of in de vroege avond. |
| 13-15 jaar | Je kind kan prima alleen thuis zijn, maar niet ’s nachts. |
| vanaf 16 jaar | Je kind moet zichzelf prima alleen thuis kunnen redden, ook voor een langere periode en ’s nachts. |
Variabelen waardoor je van de richtlijn kan afwijken
Let wel, dit is een gemiddelde richtlijn. Er zijn bijvoorbeeld al veel kids van twaalf die de dagen na het examen alleen thuis zijn terwijl hun ouders nog aan het werk zijn. Er zijn namelijk heel veel factoren waardoor bovenstaande richtlijnen opgerekt en gebogen kunnen worden.
- Sommige kinderen hebben eerder een groter verantwoordelijkheidsgevoel, hen kan je op acht jaar al prima een dik uur alleen laten, terwijl je andere kinderen van tien nog liever niet zonder supervisie thuis laat. Het ene kind is er eerder klaar voor dan het andere.
- De buurt waarin je woont kan ook een grote factor meespelen. Woon je in een heel drukke buurt waar veel auto’s rijden? Woon je op het platteland? Is je buurt veilig, dus gebeurt er weinig, of woon je in een onveilige buurt?
- Heeft je kind oudere broers en/of zussen? Die kunnen dan misschien wel even een oogje in het zeil houden terwijl je je jongere kind alleen thuis laat.
- Hoe lang ben je afwezig? Soms ben je maar een paar minuten weg om iets bij de buurvrouw af te geven. Of kost een snelle boodschap in de supermarkt niet meer dan 15 minuten. Een feestje ’s avonds laat, waar je in ieder geval drie uur voor weg bent, is iets heel anders.
Dus hoewel je hier een richtlijn te pakken hebt, moet je alsnog kijken of je kind zelfstandig en verantwoordelijk genoeg is. Er zijn in ieder geval een aantal punten waarnaar je kunt kijken of je kind voldoende weet om even zonder oppas thuis te blijven.
De allereerste keer alleen thuis blijven, hoe pak je dat aan?
De allereerste keer dat je kind alleen thuis blijft is natuurlijk heel spannend. Het is daarom goed om dit goed voor te bereiden, maar probeer niet te zenuwachtig te zijn. Je kind is heel gevoelig voor jouw stemmingen en kan die ook snel overnemen. Zorg dat je onderstaande voorbereidingen hebt uitgevoerd en dat je kind onderstaande punten weet.
Dit moet je kind weten om alleen thuis te blijven
Je kind moet zichzelf kunnen redden. Ook als er een keer iets onverwachts gebeurt. Als hij deze zes punten onder de knie heeft, komt hij al een heel eind.
- Weet je kind zijn naam? Dat klinkt misschien gek, maar je wil zeker weten dat ze, wanneer ze in paniek zijn, hun naam kunnen opnoemen tegen de mensen die ze te hulp schieten. Ook bij stress of in een slaapdronken situatie moet je kind zijn of haar naam kunnen zeggen.
- Hoe werkt de telefoon? Er zijn zoveel verschillende telefoons dat het goed is om te checken of ze die allemaal kunnen gebruiken. Dus niet alleen hun smartphone, maar ook de vaste telefoon moeten ze feilloos weten te bedienen.
- Weten ze hoe de voordeur werkt? Sommige voordeuren hebben grendels, anderen een anti-inbraak slot. Kunnen je kinderen de deur met een sleutel opendoen en kunnen ze de grendels eraf halen? Als je een alarm hebt: weten ze hoe ze dat aan en uit moeten zetten?
- Wat doen ze als er iemand voor de deur staat? Voor wie mogen ze de voordeur opendoen en wanneer doen ze dat vooral niet? Als je kind de vaste pakket- of postbode goed van gezicht kent kun je zeggen dat ze alléén voor hem mogen opendoen. Of enkel voor mensen die ze echt kennen. Nemen ze de telefoon op? Je kunt ervoor kiezen dat ze de vaste telefoon maar gewoon laten rinkelen. Maar als ze wel mogen opnemen, wat zeggen ze dan tegen de persoon aan de andere kant? Het is goed om dat even met ze te oefenen.
- Wat doen ze als ze zich onveilig voelen? Bespreek met je kind waar hij naartoe gaat als hij of zij zich niet veilig voelt. Je kunt denken aan een buurvrouw of vriendin in de straat. Je kind moet hiervoor wel de deur uit kunnen. Als je een draaislot aan de onderkant hebt, kun je dat gebruiken. Je kind kan dan wel naar buiten, maar niemand kan naar binnen.
- Wat moeten ze doen in geval van nood? Bespreek noodsituaties met je kinderen. Bijvoorbeeld wanneer ze rook ruiken. Of wanneer er brand is. Misschien valt een broer of zus wel van de trap, ook dat is een noodsituatie. Vertel hen wat je wil dat ze doen in zo’n situatie. Oefen desnoods een situatie. Het voelt misschien raar, maar brandoefeningen doe je ook op je werk: ze zijn nodig. Dus ook voor je kinderen.
Voorbereiding op het alleen thuisblijven van je kind
Je moet als ouder ook aan de slag. Je wil er namelijk voor zorgen dat je kind altijd iemand kan bereiken, zeker als jij zelf iets verder weg bent of een tijdje niet bereikbaar bent. Zorg ervoor dat je alles wat je voorbereid hebt, overlegt met je kinderen. Zo zijn zij ook van alles op de hoogte.
- Schrijf belangrijke telefoonnummers op. Het is mooi als je kinderen 112 uit hun hoofd weten, maar schrijf hem ook nog even op. Je weet nooit wat ze onthouden als ze in paniek zijn. Uiteraard schrijf je ook je eigen telefoonnummer (en de tijden waarop je wel en niet bereikbaar bent), misschien die van de buren of van opa en oma of van je noodcontactpersoon op het briefje. Zorg dat het briefje in de buurt van de telefoon ligt en plak het voor de zekerheid vast. Zo kan het niet wegwaaien als er iemand langsloopt of er ineens een tochtvlaag ontstaat.
- Regel een noodcontact. Dat is iemand die in geval van nood snel in je huis kan zijn. Je noodcontactpersoon heeft dus ook een reservesleutel. Misschien wil je buurvrouw dat wel doen, of iemand anders in de straat die je goed kent. Misschien heb je een vriendin in de buurt wonen. Het is belangrijk dat de noodcontactpersoon liefst binnen vijf maar maximaal binnen tien minuten bij je kinderen kan zijn. Uiteraard weten je kinderen wie de noodcontactpersoon is. Hun telefoonnummer staat natuurlijk ook op het briefje dat je achterlaat.
- Zorg ervoor dat hetgeen ze nodig hebben, binnen handbereik staat. Je wil niet dat ze zelf op het aanrecht gaan klimmen om bij het bovenste kastje te komen. Of de hele voorraadkast overhoophalen omdat ze iets te drinken zochten. Zet wat ze mogen hebben op het aanrecht. Zorg in ieder geval voor genoeg eten en drinken.
- Stel regels op. Mag je kind televisiekijken? Moet er nog huiswerk gemaakt worden? Hebben ze nog klusjes die ze moeten doen voordat ze achter hun computer mogen kruipen? Als je je kind ’s avonds alleen thuis laat: hoe laat moet hij of zij naar bed? Mogen ze gebruikmaken van de oven of magnetron voor het eten? Mogen er zomaar vriendjes of vriendinnetjes langskomen of mogen zij daar naar toe?
- Vertel je kind wanneer je wel en niet bereikbaar bent. Soms heb je een afspraak waarbij je de telefoon niet kan opnemen. Laat ze weten wanneer dat is zodat ze niet schrikken als je niet kan opnemen. En bel je kind zelf ook af en toe, om te horen of alles goed gaat.
- Maak samen een lijstje met dingen die je kind kan doen wanneer je er niet bent, zodat hij of zij zich niet hoeft te vervelen.
Kind alleen thuis laten: zijn jullie er allebei aan toe?
Als je bovenstaande met je kinderen hebt doorgenomen en het voelt goed, kun je het gaan opbouwen. Doe dit langzaam. Je kunt beginnen met een kwartiertje, wanneer je even snel een boodschap gaat halen, en je kunt dit langzaam opbouwen naar een paar uur. Hoe snel je dat opbouwt hangt af van jou en of je je er goed bij voelt, maar ook van je kind.
In het begin ben je misschien wat huiverig. Je kind alleen thuis laten is namelijk niet niks. Je moet je kind dan loslaten. Een stukje van jouw verantwoordelijkheid overdragen op je zoon of dochter. Maar het is goed voor hen. Ze leren er zelfstandig van te worden en zelf verantwoordelijkheid te nemen. De meeste kinderen vinden het spannend, maar ook heel erg fijn om dat vertrouwen van je te krijgen.
Vind je kind het heel erg eng om alleen thuis te blijven? Regel dan altijd een babysit, ongeacht de leeftijd van je kind, of neem hem of haar mee naar je afspraak. Probeer het dan over een tijdje gewoon opnieuw.
Oefenen met de babyfoon: buren binnen bereik
Heb je een goede band met je buren? Wat je kan doen als je kind het wel wil proberen maar toch ook heel spannend vindt, is aan je buren vragen of je daar een babyfoon mag afgeven. Zo kan je kind oefenen met alleen blijven, maar kunnen de buren meeluisteren en een oogje in het zeil houden. En als er iets is, hoeven je kinderen alleen maar even te roepen door de babyfoon. Uiteraard breng je je buren wel even een sleutel, zodat ze naar binnen kunnen.
Je kinderen alleen thuis laten is een heel avontuur als ze ouder worden. Niet alleen voor henzelf, maar ook zeker voor de ouders. Hoe pakten jullie dat aan? Wanneer bleef jouw kind voor het eerst alleen thuis?